aillissementen in de bouwsector laten dit jaar een scherpe stijging zien in de hele eurozone. Uit recent onderzoek van kredietverzekeraar Allianz Trade blijkt dat de piek echter pas in 2025 verwacht wordt. Ondanks de algemene toename, lijkt Nederland relatief goed te presteren ten opzichte van andere Europese landen. Dit blijkt uit een rapport van Allianz Trade waarin de ontwikkelingen in de bouwsector gedetailleerd zijn onderzocht.

Volgens de cijfers van Allianz Trade is er een forse toename in faillissementen in de bouw in verschillende Europese landen van januari tot augustus 2024 ten opzichte van dezelfde periode in 2023. Zo steeg het aantal faillissementen in Duitsland met 20%, in Frankrijk met 31%, in Italië en Zweden met maar liefst 35%. In Nederland blijft de stijging beperkt tot slechts 4%, waarmee het land zich gunstig afzet tegen de rest van Europa.

Grotere bouwconcerns kwetsbaar voor faillissement

Een belangrijke conclusie uit het onderzoek van Allianz Trade is dat vooral grotere bouwconcerns kwetsbaar zijn voor financiële problemen. In de eerste helft van 2024 gingen wereldwijd 30 bedrijven failliet met een omzet van meer dan €50 miljoen, voornamelijk in Europa en Azië. Volgens Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade, bevindt de bouwsector zich in de top drie van sectoren die het meest worden getroffen door grote faillissementen.

“Vaak gaat het om zwaar gefinancierde bedrijven die tegen vertragingen oplopen, bijvoorbeeld door uitblijvende betalingen of voortdurende uitstel van projecten. Dit uitstel is funest voor bedrijven, omdat de vaste kosten doorlopen terwijl de inkomsten teruglopen," aldus Geeroms.

Vertragingen in de bouw zorgen voor grote problemen

De vertragingen in de bouw worden vaak veroorzaakt door langdurige vergunningsprocedures, problemen met de aansluiting op het elektriciteitsnet of bezwaarmakers die zich verzetten tegen nieuwbouwplannen. Deze factoren zorgen voor aanzienlijke financiële problemen bij bouwbedrijven, aldus Geeroms. "Er is altijd wel iets dat nieuwbouwprojecten vertraagt, en dit zorgt ervoor dat de inkomsten terugvallen, terwijl de vaste kosten doorlopen. Voeg daar de stijgende lonen aan toe, en de druk op bedrijven wordt ondraaglijk."

Voorzichtige opleving verwacht in 2025

Hoewel de bouwsector in 2024 een moeilijke periode doormaakt, verwacht Allianz Trade een voorzichtige opleving in 2025. Geeroms benadrukt dat de bouwsector in Europa echter zeer divers is, en dat sommige subsectoren sneller herstellen dan andere. Renteverlagingen in Europa helpen zeker, maar het kan enkele maanden duren voordat de bouwsector hiervan profiteert. Toch blijft het herstel broos en onvoorspelbaar, met verschillende obstakels die het herstel in de weg staan, zoals het stikstofdossier en krappere overheidsbudgetten die vooral infra-projecten zullen raken.

Personeelstekort en vergrijzing

Naast financiële uitdagingen kampt de bouwsector ook met een tekort aan gekwalificeerd personeel. In Nederland biedt de sector werk aan meer dan een half miljoen mensen, maar de uitdaging blijft om voldoende vakmensen te vinden, zeker met de opkomst van robotisering en nieuwe technologieën. Vooral kleinere bedrijven hebben moeite om gekwalificeerd personeel aan te trekken, en vergrijzing speelt een grote rol in deze problemen.

Impact van extreem weer

Een ander groeiend probleem voor de bouwsector is het toenemende aantal extreme weersomstandigheden. “Bouwen met hevige regenval of extreme hitte wordt steeds moeilijker," zegt Geeroms. Steeds meer bouwbedrijven geven aan dat ze hier vaker last van hebben. Volgens het CBS zullen deze weersomstandigheden in de toekomst alleen maar vaker voorkomen.



Financiële kwetsbaarheid en cashflow

Het onderzoek van Allianz Trade toont verder aan dat Europese bouwbedrijven een hoge schuldgraad hebben, wat hen extra kwetsbaar maakt. Nederlandse bouwbedrijven scoren echter beter dan gemiddeld als het gaat om cashflow en liquiditeit, wat hen in staat stelt om flexibeler om te gaan met financiële uitdagingen.

Conclusie: een wankel evenwicht in de bouwsector

Hoewel lagere rentetarieven en iets lagere materiaalkosten enige verlichting bieden aan de bouwsector, blijven stijgende loonkosten, vertragende regelgeving en minimale marges een grote uitdaging. Het is volgens Geeroms van groot belang dat iedereen die zaken doet in de bouwsector waakzaam blijft, aangezien het evenwicht binnen de sector zeer fragiel is.

“De combinatie van deze factoren maakt dat de bouwsector op een wankel evenwicht balanceert. De kleinste verstoring kan grote gevolgen hebben voor de continuïteit van bedrijven in deze sector,” concludeert Geeroms.